Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng hay gặp nhất ở những người làm việc văn phòng.
 |
| Đau vai gáy là bệnh "kinh niên" của dân văn phòng. |
Trung bình một ngày, BV Châm cứu TƯ có khoảng 900 người đến khám, điều trị. 70-80% trong số đó là các bệnh lý liên quan đến cột sống cổ và thắt lưng. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng hay gặp nhất ở những người làm việc văn phòng. Nhẹ thì đau, viêm, nặng thì thoái hóa, liệt người.
Thức dậy là đau
Chị Nguyễn Thị Thủy (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, vào mùa hè chị không bị đau vai, cổ, nhưng từ hôm chuyển mùa đông, cứ sáng sớm thức dậy chị lại thấy sái cổ, đau không cựa quậy được.
Một thời gian, chị bị đau cả đầu rồi lan xuống bả vai. Hai tai chị thường xuyên ù, tay trái bị tê tê như có kim châm. Sau khi thăm khám, các bác sỹ kết luận chị bị thoái hóa đốt sống cổ dẫn đến bị hội chứng giao cảm cổ nên mới hoa mắt, chóng mặt, ù tai.
Chị Hoàng Minh Đức (Hải Phòng) cũng thường xuyên bị đau cổ, vai. Dù đã tự xoa bóp nhưng cảm giác đau ngày càng tăng. Sau dần, cổ đau và khó cử động, rồi đau khắp vùng cổ vai gáy, ngây ngấy như bị sốt, rất khó chịu.
Chị nghĩ đó chỉ là đau bình thường nên cố chịu, nhưng chứng đau lại lan xuống cả cánh tay với cảm giác tê bì, nóng rát, vận động cột sống cổ đau buốt... Theo kết luận của các bác sỹ, chị bị đau cổ, vai do lạnh. Chỉ cần giữ ấm mùa đông và thực hiện các biện pháp vận động cổ thì sẽ hết bệnh.
ThS. BS Trần Văn Thanh, Giám đốc Trung tâm Đào tạo và Chỉ đạo tuyến (BV Châm cứu TƯ) cho biết, vào mùa lạnh, rất nhiều người đến bệnh viện điều trị do đau đốt sống cổ. Các bệnh nhân thường có biểu hiện khi thức dậy cổ bị căng cứng, cử động rất khó khăn, kèm theo cảm giác đau nhức khó chịu, tăng lên khi cố làm động tác quay cổ. Có khi đau lan xuống bả vai, chi trên, khiến cổ phải nghiêng nhiều hay ít về một bên trong tư thế rất gò bó để chống đau.
BS Thanh cho biết, nguyên nhân dẫn tới bệnh này thường do tư thế khi ngủ không hợp lý, đầu gối quá cao hoặc quá cứng khiến đầu cổ lệch về một bên, các cơ vùng cổ như cơ thang, cơ ức đòn chũm căng giãn kéo dài mà sinh đau. Ngoài ra, tình trạng thoái hóa cột sống cổ hoặc cổ bị lạnh cũng là những yếu tố góp phần làm bệnh phát sinh hoặc nặng thêm.
Ít vận động, ngồi nhiều dẫn đến đau
TS.BS Phạm Hữu Lợi (Phó Trưởng khoa Nội, BV Châm cứu TƯ) cho biết, chứng đau cổ, vai, gáy gặp ở mọi lứa tuổi do nhiều nguyên nhân: Ít vận động, ngồi quá nhiều, ngồi sai tư thế, nhiễm lạnh.
Ngoài ra, những người thường hay gối cao, nằm nghiêng khi ngủ, lúc ngủ dậy dễ bị cứng cơ, vẹo cổ. Hiện nay, không chỉ người già mà rất nhiều người trẻ tuổi như học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng tuổi chưa đến 30 cũng có triệu chứng đau cổ, mỏi vai đến bệnh viện chữa trị.
Theo BS Lợi, mọi người chỉ cho rằng, đau cổ, mỏi vai là chuyện hay gặp nên chỉ xoa bóp tại chỗ bằng dầu nóng. Tuy nhiên, nếu để lâu ngày bệnh sẽ càng trầm trọng hơn. "Lúc ở giai đoạn nhẹ, người bệnh chỉ bị đau, lâu dần dẫn tới viêm.
Nếu không được tiếp tục điều trị, đốt sống cổ, cột sống sẽ dần thoái hóa, từ đó gây biến dạng cột sống, chèn ép dây thần kinh gây liệt khiến người bệnh mất khả năng vận động", TS.BS Hữu Lợi khuyến cáo.
Phòng bệnh "văn phòng"
Chứng vẹo cổ sau ngủ dậy, khi phát hiện cần chữa trị ngay, nếu không có thể thành di chứng đau cổ, vẹo cổ, ảnh hưởng đến sức khỏe sau này và chất lượng cuộc sống.
Để phòng ngừa căn bệnh này, TS.BS Hữu Lợi cho biết, việc thay đổi thói quen sinh hoạt, lao động là rất cần thiết. Mọi người không nên ngồi quá 45 phút.
Cần thư giãn bằng cách đứng dậy đi lại tại chỗ vài ba phút, tập thể dục ngay tại chỗ bằng các động tác vươn vai, nhún vai, xoay đầu đơn giản giúp giảm áp lực lên đốt sống cổ, cột sống... Khi có cảm giác đau cổ, vai ngày càng tăng lên thì cần đến bệnh viện kiểm tra và điều trị bằng phương pháp điện châm - bấm huyệt - tắm thuốc...
BS Thanh cho biết, cần có chế độ ăn uống khoa học. Mọi người nên bổ sung các khoáng chất cho cơ thể như canxi, kali và các vitamin C, B, E. Cần tập các động tác ưỡn cổ như cúi đầu về phía trước, ngửa đầu ra phía sau, sau đó nghiêng đầu sang trái, sang phải rồi xoay tròn đầu và cổ, cử động cổ lên xuống rất tốt với cổ, vai, gáy.
Đối với những người thường xuyên phải ngồi, cần ngồi đúng tư thế bằng cách luôn giữ ngực thẳng, cằm hơi cúi về phía trước, lưng và cột sống cùng nằm trên một đường thẳng, tránh nghiêng cổ lâu một phía. Thường xuyên thay đổi tư thế, tránh ngồi quá lâu một thời gian dài. Khi ngủ, chỉ nên gối cao khoảng 10cm, vừa khít với độ cong sinh lý sau gáy.
Nếu sớm thức dậy cổ bị cứng, khó cử động cần dùng lòng bàn tay xoa xát vùng cổ trong vài phút sao cho tại chỗ nóng lên là được, có thể thoa một chút dầu cao hoặc cồn rượu xoa bóp để làm tăng tác dụng trị liệu.
Cũng có thể chườm vùng cổ vai bằng muối sao nóng hoặc muối sao với lá ngải cứu. Sau đó, dùng các ngón tay nhẹ nhàng day ấn cổ, vai để xác định các điểm đau nhiều. Day với lực vừa phải khoảng 30 giây rồi ấn điểm đau nhiều từ nhẹ đến mạnh trong 5 giây, nghỉ 2 giây rồi lại tiếp tục ấn, tiến hành 3-4 lần như vậy là được.
Ngoài thủ thuật day bấm, người ta còn dùng châm cứu. Nếu hiệu quả không rõ rệt thì đi khám để tìm thêm nguyên nhân và loại trừ biến chứng của các bệnh khác.
